تلسکوپ فضایی جیمز وب واقعا گذشته را میبیند؟ | پاسخی جالب به یک پرسش مهم
تاریخ انتشار: ۲۹ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۵۷۰۵۹
به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از لایو ساینس، تلسکوپ فضایی جیمز وب علاوه بر نگاهی دورتر نسبت به هر رصدخانه و تلسکوپ پیش از خود، ترفند دیگری هم در آینههایش دارد.
این تلسکوپ میتواند دورتر از هر تلسکوپ دیگری در زمان نگاه کند و ستارگان و کهکشانهای دوردست را رصد کند که ۱۳.۵ میلیارد سال پیش ظاهر شدهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این چگونه امکانپذیر است؟ چگونه یک ماشین میتواند «به گذشته» نگاه کند؟ در پاسخ باید گفت که این جادو نیست؛ فقط طبیعت نور است.
دانشمندان ناسا در سایت وبتلسکوپ توضیح دادند: «تلسکوپها میتوانند ماشینهای زمان باشند. نگاه کردن به فضا مانند نگاه کردن به گذشته است. این موضوع جادویی به نظر میرسد، اما در واقع بسیار ساده است: نور برای رسیدن به ما به زمان نیاز دارد تا در فواصل وسیع فضا طی کند.»
تمام نوری که میبینید از چشمکزدن ستارگان دور تا درخشش لامپ میزتان چند سانتیمتر دورتر، زمان میبرد تا به چشمان شما برسد. خوشبختانه، نور به طرز شگفتانگیزی سریع حرکت میکند، بنابراین هرگز متوجه زمان حرکت آن از چراغ میز به چشمانتان نمیشوید.
با این حال، وقتی به اجسامی نگاه میکنید که میلیونها یا میلیاردها کیلومتر دورتر هستند، همانطور که اکثر اجرام در آسمان شب هستند، نوری را میبینید که راه طولانی را طی کرده تا به شما برسد.
برای مثال خورشید را در نظر بگیرید. این ستاره بهطور متوسط ۱۵۰ میلیون کیلومتر از ما فاصله دارد. این بدان معناست که نور خورشید حدود ۸ دقیقه و ۲۰ ثانیه طول میکشد تا به زمین برسد. بنابراین، وقتی به خورشید نگاه میکنید (البته هرگز نباید مستقیما به آن نگاه کنید)، آن را همانطوری که بیش از ۸ دقیقه پیش ظاهر شده است، میبینید، نه آنطور که اکنون بهنظر میرسد؛ به عبارت دیگر، شما ۸ دقیقه قبلتر را تازه میبینید.
سرعت نور برای نجوم آنقدر مهم است که دانشمندان ترجیح میدهند برای اندازهگیری فواصل زیاد در فضا از سال نوری به جای مایل یا کیلومتر استفاده کنند. یک سال نوری مسافتی است که نور میتواند در یک سال طی کند: تقریبا ۹.۴۶ تریلیون کیلومتر.
بهعنوان مثال، ستاره قطبی، در فاصله ۳۲۳ سال نوری از زمین قرار دارد. هر زمان که این ستاره را میبینید، در اصل نوری را دیدهاید که بیش از ۳۰۰ سال قدمت دارد.
بنابراین، شما حتی برای دیدن گذشته به یک تلسکوپ فوقالعاده نیاز ندارید، بلکه میتوانید با چشمان غیرمسلح نیز این کار را انجام دهید. اما برای نگاه واقعی به گذشته (مثلا به ابتدای جهان)، ستارهشناسان به تلسکوپهایی مانند JWST نیاز دارند. جیمز وب نه تنها میتواند روی کهکشانهای دور زوم کند تا نور مرئی که از میلیونها سال نوری دورتر میآید را مشاهده کند، بلکه میتواند طول موجهایی از نور را که برای چشم انسان نامرئی است، مانند امواج مادون قرمز، جذب کند.
بسیاری از چیزها، از جمله انسان، گرما را بهعنوان انرژی مادون قرمز ساطع میکنند. این انرژی را نمیتوان با چشم غیرمسلح دید. اما هنگامی که امواج مادون قرمز با تجهیزات مناسب مشاهده میشوند، میتوانند برخی از سختترین اجرام را در کیهان آشکار کنند.
به گفته ناسا، از آنجایی که تابش مادون قرمز طول موج بسیار بیشتری نسبت به نور مرئی دارد، میتواند از مناطق متراکم و غبارآلود فضا عبور کند، بدون اینکه پراکنده یا جذب شود.
بسیاری از ستارهها و کهکشانها که خیلی دور، کمنور یا مبهم هستند و نمیتوانند نور مرئی را ببینند، انرژی گرمایی ساطع میکنند که میتواند به عنوان تشعشعات فروسرخ تشخیص داده شود.
این یکی از سادهترین ترفندهای JWST است. با استفاده از ابزار سنجش مادون قرمز خود، این تلسکوپ میتواند مناطق غبارآلود فضا را برای مطالعه نوری که بیش از ۱۳ میلیارد سال پیش توسط کهنترین ستارگان و کهکشانهای کیهان ساطع شده بود، بررسی کند.
بیشتر بخوانید:
تصاویر هیجانانگیز و دقیق جیمز وب از سحابی شکارچی | منطقهای که برای نخستین بار دیده میشوداینگونه بود که JWST تصویر میدان عمیق معروف خود را گرفت و به این ترتیب تلاش خواهد کرد حتی بیشتر به گذشته نگاه کند؛ به چند صد میلیون سال اول، پس از انفجار بزرگ. ستارگانی که تلسکوپ آشکار میکند ممکن است امروز مدتها باشد که مردهاند، اما از آنجایی که نور باستانی آنها سفر طولانی را در سراسر جهان انجام میدهد، JWST چشمهای ما را به یک سفر بینظیر در زمان میبرد.
کد خبر 707306 برچسبها فیزیک ستارهای (اختر فیزیک) تلسکوپ جیمز وب نجوم - سیاره - ستاره فضامنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: تلسکوپ جیمز وب نجوم سیاره ستاره فضا مادون قرمز کهکشان ها سال نوری جیمز وب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۵۷۰۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تصویر روز ناسا: تلسکوپهای کمکی زیر آسمان پرستاره جنوب
با وجود شباهت به R2D2، ربات محبوب جنگ ستارگان (Star Wars)، این سه سازه هیچ ارتباطی به دنیای خیالی جرج لوکاس یا رباتهایی که میشناسید، ندارند. این سازهها در رصدخانه پارانال واقع در صحرای آتاکامای شیلی قرار دارند و تلسکوپهای کمکی 1.8 متری را جای دادهاند. تلسکوپهای کمکی برای تداخلسنجی مورداستفاده قرار میگیرند و به کمک ۴ تلسکوپ ۸ متری VLT میآیند. جهت تداخلسنجی، نور هر تلسکوپ با سیستمی از آینهها در تونلهای زیرزمینی هدایت میشود تا در نقطه کانونی مشترکی به هم برسند.
تداخلسنجی، تکنیک خلاقانهای است که در آن، نور گردآوریشده از چند تلسکوپ کوچک با هم تداخل داده میشود تا تصویر تلسکوپ بسیار بزرگتری که قطر آن با بیشترین فاصله بین تلسکوپهای کوچک برابری میکند، شبیهسازی شود. البته همانطور که انتظار دارید، این تکنیک فقط برای اجرام نسبتا پرنور قابل استفاده است، اما تفکیک بسیار بالایی را به ارمغان میآورد.
در حال حاضر، ۴ تلسکوپ کمکی (AT) عملیاتیاند؛ هرکدام مجهز به انتقالدهندهای است که تلسکوپ را در امتداد مسیرهای ازپیشتعیینشده حرکت میدهد و با فراهم آوردن چینشهای مختلف در ترکیب با تلسکوپهای ثابت ۸ متری، تداخلسنجی را در ابعاد مختلفی امکانپذیر میکند، بهطوریکه در بهترین حالت تصویری متناظر با تلسکوپ ۲۰۰ متری تهیه میشود.
بر فراز این سه تلسکوپ کمکی، ابرهای ماژلانی بزرگ و کوچک را میبینید، کهکشانهای اقماری راهشیری که بهترتیب ۱۷۰هزار سالنوری و ۳۰۰هزار سالنوری با ما فاصله دارند. ستارگان شباهنگ و سهیل نیز که بهترتیب روشنترین ستارگان شبهای زمین به شمار میروند، در این تصویر دیده میؤوند.
تابش سبزرنگی که بر فراز افق میبینید، «هواتاب» نام دارد. جو زمین در طول روز، گرم میشود و پس از غروب خورشید و کاهش دما، این انرژی اضافی را به شکل تابش سبزرنگ ضعیفی منتشر میکند که هواتاب خوانده میشود. با گذشت پاسی از شب، هوا نیز خنک میشود و هواتاب، ناپدید میشود. صحرای آتاکاما در ارتفاع بیش از ۵۰۰۰ متری از سطح آبهای آزاد، پشت دیواره رشتهکوه آند در آمریکای جنوبی (شیلی) واقع شده و یکی از بهترین مناطق رصدی زمین به شمار میرود.
اعتبار تصویر و حق چاپ: یوری بلتسکی، رصدخانه کارنگی لاس کامپاناس، پروژه جهان در شب (TWAN). برای مشاهده عکس در ابعاد بزرگ، اینجا را کلیک کنید.
منبع: تصویر روز ناسا
۵۴۵۴
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902786